مقدمه

1.كشور ايران سرزمين پهناوري است با مساحت 1.648.000 كيلومتر مربع که در جنوب غربي آسيا، در ميان كشورهاي تركمنستان، آذربايجان و ارمنستان در شمال، افغانستان و پاكستان در شرق و ترکیه و عراق در غرب واقع گردیده و سراسر مرزهاي جنوبي ايران را كرانه هاي خليج فارس و درياي عمان دربر گرفته است. مجموع مرزهاي خشكي ايران 4137 كيلومتر، و مجموع مرزهاي آبي آن در شمال و جنوب، 2700 كيلومتر است. ايران در قلب خاورميانه جاي گرفته است و چون پلي درياي مازندارن، يعني بزرگترین درياچه جهان را به خليج فارس متصل نموده و همانند چهار راهي بر مسیر راه شرق و غرب، قرار گرفته است.

2.چشمه ساران زلال، انارستان ها، باغ هاي پسته ، شب هاي پرستاره، كوه ها، پستي ها و بلندي هاي پايان ناپذير، آتشفشان هاي خاموش و پوشيده از برف، جنگل هاي انبوه، رشته كوه هاي البرز و زاگرس ، سواحل درياي مازندران و خلیج فارس، دشت ها و کویر های چشم نواز، رودهای پر خروش ، دریاچه های دیدنی، چشمه های آب گرم و… از جمله چشم اندازهاي ديدني و فراموش نشدني طبيعت ايران اند كه خاطره اي بي مانند را در اذهان جهانگردان بر جاي مي نهند.

3.در طول تاریخ «ایران» یکی از رایج ترین نام های سرزمین ها و اعصار بوده ‌است. واژه‌ «آريا» به زبان اوستايي « اََئیریه » ، به پارسي ‌باستان « آریه » ، به زبان سنسكريت « اَریه » (به معنی سَروَر و مهتر) و به پارسی میانه: ،ĒRĀNŠAHR و برگرفته از کلمه «آریانام خَشَترام» و به معنای «سرزمین آریاییان» است که در گذر زمان به ایرانشهر و سپس در دوره ساسانی به “ایران” تبدیل شده ‌است. اين نام‌/ واژه به معناي «نجيب ، شريف ، آزاده و دوست» است. «آریکه» به معنی مَردِ شایسته بزرگداشت و حرمت است و آریایی به زبان اوستایی «ائیرین» و به زبان پهلوی و پارسی دری «ایر» خوانده می‌شود . «ایر» در واژه به‌ معنی «آزاده» و جمع آن «ایران» به‌ معنی «آزادگان» است. «ایران» در واژه به معنی «سرزمین آریاییان» است و مدّت ‌ها پیش از اسلام نیز نام بومی آن ایران، اِران، یا ایرانشهر بود. در متون كهن زرتشتي نیز نام ميهن باستاني زرتشت و خاستگاه و سرزمين مقدس و اجدادي آرياييان «ايران‌ويج» دانسته شده است. اين واژه به زبان اوستايي «ايريانَه وَاِجَهْ (Airyāna-vaējah) و به پارسي ‌ميانه (پهلوي) «اِران‌ وِج (Ērānvēj) و به معناي «[خاستگاه] تبار آريايي» مي‌باشد و از اين واژه در اوستا بسيار ياد شده است.
4.واژه‌ «ايران» مركب است از: «اير» (آريا) + «ان» (پسوند مكان) و به معناي «جايگاهِ آرياييان» [فرهنگ فارسي، ج 5 ، ص 206 ؛ فروشي، ص 11]. آريايي‌ ها مردماني بوده‌اند با زبان، عقايد، فرهنگ و ظاهر مشترك و هم ‌سان كه هم خود و هم ديگران اين قوم را به روشني «آريايي» خوانده و ناميده‌اند. انبوهي از اسناد و مدارك پيوسته‌ تاريخي همانند متون زرتشتي كهن ، اوستا و… ، قوميت ايرانيان را «آريايي» دانسته و به موجوديت تمام عيار قومي به نام «آريايي» تأكيد و تصريح مي‌كنند. همچنین پادشاهان هخامنشي همچون داريوش و خشايار ، در پاره‌اي از متون بازمانده‌ خود، خويشتن را «يك آريايي / از تبار آريايي» معرفي کرده و زبان خود را «آريايي» اعلام داشته اند و شماري از مورخان تاریخ باستان نیز مانند هردوت و موسا خورني ، مادها و پارس‌ها را «آريايي» خوانده‌اند. البته نام كشور «ايران» خود به تنهايي گويا و مُبين تبار «آريايي» مردمان اين سرزمين است و نشانه‌ آشكار اصالت و حقيقت قوم «آريايي». ایران در عرصه جهانی تا سال ۱۹۳۵ رسماً «پرشیا» نامیده می‌شد.
5.و به راستی سخن گفتن درباره کشور ایران و مردمانی با ریشه و تمدنی کهن، بسیار دشوار می نماید. ایران از کهن ترین کشورهای جهان است که در شکل گیری پایه های تمدن و فرهنگ جهان نقشی حائز اهمیت را ایفا نموده است و تاریخ دانان و باستان شناسان جملگی بر این باورند که تمدن ایران زمین در بسیاری موارد الهام بخش سایر تمدنها و همواره پیشرو و زبانزد خاص و عام بوده است. سر برآوردن تمدن های کهن از گوشه و کنار این خاک و در زمره اولین تمدن های یکجا نشینی، خود نمادی از شکل گیری فرهنگ شهرنشینی در این سرزمین پهناور است که نشان از تبلور نیاز فطری انسان به اجتماعی بودن و در پی آن تاسیس کلونی هایی به شکل شهر دارد. تپه های”سیلک”(Sialk) با قدمتی 8000-7500 ساله و بنای خشتی 4200 ساله ، جیرفت 7000 ساله و بنای خشتی 4500 ساله ، شوش دانیال در استان خوزستان – آثار 8000 ساله کشف شده و زیگورات 3300 ساله ، شهر سوخته 6000 ساله در استان سیستان و بلوچستان و از پیشرفته ‌ترین شهرهای جهان قدیم ، تپه گیان نهاوند با قدمتی 5700 ساله، ایلام (در خوزستان)، تپه‌ حصار( در دامغان)، اورارتو (در آذربایجان)، کاسی‌ها (در لرستان امروز)، تپه حسنلو و هفتوان تپه (در آذربایجان)، گودین (در کنگاور)، شاه تپه و تورنگ تپه (در گرگان)، تپه قبرستان (در بویین زهرا در قزوین) ، تپه یحیی و شهداد (در کرمان)، و نیز شهر ها و یا مناطق دیگری همچون: جری در فارس، پردیس و اسماعیل آباد در تهران، شهریار و ورامین و …همگی بر شکل گیری پایه های تمدن و فرهنگ بشر و در آن روزگار حکایت دارد.

6.ایرانیان در ارائه واژه “قانون” نیز از پیشگامان تاریخ به شمار رفته و لوح حمورابی را به جهان ارائه نمودند و همچنین نخستین منشور حقوق بشر ( منشور کوروش ) را در 2500 سال پیش به جهانیان پیشکش داشتند؛ کشف حدود چهل هزار لوح گلی بیانگر پرداخت حقوق و هزینه های ساخت شهر پارسه ، ایجاد بیمه و ارائه مرخصی زایمان، ابداع نظام مالیاتی، ایجاد استان و تقسیم بندی کشور به 30 ساتراپ (استان) ، ایجاد چاپارخانه در راهای ارتباطی بین شهر ها، ضرب سکه “دریک” ، ساخت جاده شاهی از شوش به سارد، ابداع خط میخی پارسی، یکسان سازی وزنه ها و … از اقدامات دیگر ایرانیان در زمان هخامنشیان و در 2500 سال پیش به شمار می روند.

7.همچنین ایرانیان در زمره اولین آفرینندگان خط در جهان جای داشته و از پیشگامان پابر جای تولید ادب و فرهنگ محسوب می گردند؛ علاقه به خط و فرهنگ، این سرزمین را در زمره کشورهای ادیب پرور و دارنده بزرگترین سخنوران تاریخ قرار داده است. رودکی، فروسی، خیام، نظامی گنجوی، عطار، سعدی، حافظ، مولانا، جامی، و دیگر ادیبان ایران که شهرت جهانی آنها موجب برگزاری سالانه ده ها سمینار در معتبر ترین دانشگاه های دنیاست، تنها گوشه ای از ثبات ایرانیان در ادب و فرهنگ و از سالیان دور می باشد. و البته وجود دانشمندان ، عالمان و فیلسوفانی همچون خوارزمی، زکریای رازی، ابوریحان بیرونی، ابو علی سینا، خواجه عبدالله انصاری، خواجه نصیر الدین طوسی، سهروردی، ملاصدرا و… که بسیاری از دانشگاه های دنیا همچنان سیاستهای علمی خود را بر اساس خط مشی دانش، افکار و کتب آنان استوار نموده اند، موجی بلند از عظمت تفکر و فلسفه ایران زمین را هویدا و موجبات فخر و سربلندی این کشور را بیش از پیش منعکس می دارد.

8.نبوغ پزشکان ایرانی در طول تاریخ همواره به عنوان برگ زرینی در علوم پزشکی دنیا غرور انگیز بوده است. دست یابی به علم طب و تبحر در علوم پزشکی در حدود 4800 سال پیش ( جراحی، شکسته بندی و …) در شهر سوخته زاهدان، تاسیس دانشگاههایی همچون دانشگاه جندی شاپور در عهد ساسانی به عنوان اولین و بزرگترین مدرسه طب و بیمارستان و آن هم در 1700 سال پیش و همچنین پرورش بزرگانی چون برزویه طبیب، ابوبکر اخوینی بخاری ، زکریای رازی، ابوعلی سینا، و… به اهمیت علم و پویایی و نبوغ مردمان این سرزمین بالاخص در علوم پزشکی ، از دیرباز و در دامان این آب و خاک اشاره دارند .

9.معماران و مهندسین ایرانی نیز از تاریخی دور در جهان مطرح بوده و می باشند. از معبد (زیگورات) 3300 ساله چغازنبیل درخوزستان تا معبد 3000 ساله آذر گشنسب در آذربایجان ،آثار برجسته بیستون 2500 ساله و ارگ بم 2000 ساله ، کاخ تیسفون مدائن و یا طاق کسری در عراق امروزی (پایتخت حکومت ایران در زمان ساسانیان) و البته نمایشگاه کاخ هنر های آسیا یعنی شهر پاسارگاد و پارسه (تخت جمشید) در استان فارس با قدمت 2500 ساله تا بناهای ساخته شده توسط معماران هنرمند این مرز و بوم در دوره تاریخی پس از اسلام ، همانند رصدخانه خواجه نصيرطوسي (اولین رصدخانه جهان) دروازه قرآن ، مسجد نصیر الملک، مسجد وکیل، باغ جهان نما، باغ ارم ، مقبره حافظ، مقبره سعدی و … در شیراز، باغ شاهزاده ماهان در کرمان، مسجد شیخ لطف الله ، عمارت عالی قاپو ، نقش جهان و سی وسه پل در اصفهان ، باغ ایل گلی در تبریز و… جملگی نمادی از هنرنمایی های هنرمندان این عرصه است که اشارتی دارند بر تسلط ایرانیان در معماری، و از تاریخی کهن. در این رابطه می توان به آثار باقی مانده و موجود در شهر سوخته سیستان و بلوچستان اشاره نمود که در این شهر سیستم لوله کشی آب و تخلیه فاضلاب با لوله های سفالی انجام می پذیرفته و در عین حال کوچه ها و خانه های منظمی وجود داشته است. حفر کانال سوئز در 2500 سال پیش به دستور داریوش هخامنشی از دیگر شواهد نبوغ ایرانیان در عمران و معماری است.

10.استخراج و بکارگیری فلزاتی با قدمت 7هزار ساله ومعدن کاری با قدمتی 5 هزار ساله نشان از ثروت سرشار این سرزمین دارد. ایران ۱۱٪ ذخایر نفت جهان و ۱۸٪ ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد و با دارا بودن منابع بسیار نفت و گاز (دومین ذخایر گازی جهان) و همچنین معادن گوناگون نظیر آهن، منگنز، کرومیت، مس، سرب، روی، نیکل، کبالت، طلا، نقره ، اورانیوم ، گوگرد، نمک، فیروزه، شن و ماسه، زغال سنگ و … ، به عنوان یکی از غنی ترین کشورهای جهان قلمداد می گردد. همچنین در کنار این ثروت عظیم، دارا بودن آب و هوای چهار فصل و وجود اقلیم های متعدد و همچنین قرار داشتن در موقعیت و جغرافیای سوق الجیشی در منطقه و اتصال به آسیای میانه و اروپا از شمال و رسیدن به آبهای آزاد و در اختیار داشتن آبراهی استراتژیک همچون تنگه هرمز و خلیج فارس در جنوب، این کشور را به گونه ای دیگر متمایز و حائز اهمیت می سازد.

11.اگر هنرمندان ایرانی در عرصه های گوناگون هنری از جمله موسیقی در زمره بهترین های دنیا جای می گیرند، غرور انگیز است اما ریشه تاریخ موسیقی در ایران، غرور انگیز تر؛ در این رابطه می توان به سنگ نگاره های نخستین ارکستر موسیقی جهان در چغامیش خوزستان (با قدمتی بیش از 6000 سال) اشاره نمود. نخستین انیمیشن جهان در 5000 سال پیش (نقوش ایجاد شده برروی این جام تکراری هدفمند دارد، به گونه‌ای که حرکت یک بز را به سوی درختی نشان می دهد و این بز در 5 حرکت به سمت درخت حركت کرده و از برگ آن تغذیه می کند) و همچنین کشف کهن ترین تخته نرد جهان در شهر سوخته زاهدان و … نشانه هایی دیگر از فرهنگ و هنر کهنسال ایرانی است.

12.اما پهلوانان و ورزشکاران ایرانی در عرصه های متعدد همواره با غرور ایرانی، شعف ، سرافرازی ، و جوانمردی را برای ملت خود ارمغان داشته اند. سرزمین ایران یادگار آرش کمانگیر، آریو برزن، سورنا، رستم دستان، کاوه آهنگر، یعقوب لیث، مرداویچ، مازیار و …است. و البته ،در عصر حاضر، ملت ، سرداران و سربازانی که هشت سال برای دفاع از وطن و عزت خود در برابر تجاوز بیگانگان علیه کشور ایران استقامت نمودند تا حتی یک وجب از خاک ایران به یغما نرود.
13.به هر روی، جای جای این میهن پهناور از عهد باستان تا به روزگار معاصر همواره مملو از افتخارات و سرفرازیهای ایرانیان بوده است. شاید نگاهی به دیباچه تاریخی باستانی این کتاب بتواند گوشه ای از قدمت و عظمت این تاریخچه غنی و این خاک پهناور را نمایان سازد.

برای دانلود این بخش از کتاب اینجا کلیک نمایید.